15. rocznica beatyfikacji księdza Władysława Findysza, kapłana męczennika z Nowego Żmigrodu

19 czerwca 2005 r. w Warszawie, na zakończenie Kongresu Eucharystycznego, został beatyfikowany ks. Władysław Findysz, proboszcz parafii w Nowym Żmigrodzie w latach 1942-1963. Razem z nim na ołtarze zostali wyniesieni: ks. Bronisław Markiewicz i ks. Ignacy Kłopotowski.

Ks. Władysław Findysz urodził się 13 grudnia 1907 roku w Krościenku Niżnym koło Krosna. Po maturze w Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Krośnie w 1927 r. rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne oraz przygotowanie do kapłaństwa w seminarium duchownym w Przemyślu. 19 czerwca 1932 r. przyjął święcenia kapłańskie w katedrze przemyskiej. Przez trzy lata pracował jako wikariusz w Borysławiu, a następnie dwa lata w Drohobyczu. Od 1937 r. do 1940 r. był wikariuszem w Strzyżowie (w tym czasie przez blisko rok od września 1939 r. był administratorem parafii). W 1940 r. został wikariuszem w Jaśle. W lipcu 1941 r. otrzymał nominację na administratora parafii w Nowym Żmigrodzie, a 13 sierpnia 1942 r. został proboszczem.

W czasie II wojny światowej zajmował się organizowaniem pomocy materialnej dla biednych oraz wspierał osoby na robotach przymusowych w Niemczech. W 1944 roku został przymusowo wysiedlony ze Żmigrodu. Po powrocie w styczniu 1945 roku, rozpoczął organizowanie pomocy materialnej dla poszkodowanych i odbudowy miasteczka oraz katolickich pogrzebów dla ofiar wojny. Pomocą obejmował wszystkich mieszkańców, bez względu na narodowość i wyznanie. Jego działalność uchroniła wiele rodzin łemkowskich przed wysiedleniem w czasie Akcji Wisła. Wystawiał metryki chrztu Łemkom, którzy byli chrześcijanami kościołów wschodnich.
Na gorliwą działalność duszpasterską mającą na celu odbudowę nie tylko materialnych zniszczeń po wojnie, ale przede wszystkim odnowienie wiary, praktyk religijnych oraz życia moralnego i sakramentalnego, komunistyczne władze odpowiedziały prześladowaniami księdza.

Po wojnie był inwigilowany od 1946 roku przez UB i prześladowany przez władze komunistyczne. Prowadził intensywną działalność duszpasterską, co nie podobało się ówczesnym władzom.
W 1952 r. został zawieszony przez władze szkolne w obowiązkach katechety w miejscowym liceum ogólnokształcącym. Władze powiatowe w Jaśle odmawiały ks. Władysławowi Findyszowi pozwolenia na pobyt w strefie nadgranicznej uniemożliwiając mu sprawowanie posługi duszpasterskiej w znacznej części parafii.
Ksiądz mocno podupadł na zdrowiu. We wrześniu 1963 r. przeszedł operację usunięcia tarczycy i czekał na kolejną operację nowotworu przełyku, zaplanowaną na grudzień tego roku. W czasie rekonwalescencji ks. Władysław Findysz powrócił do Nowego Żmigrodu. Do swoich parafian skierował ponad sto listów - apeli, w których zachęcał do odnowienia życia religijnego: uczęszczania do kościoła, życia sakramentalnego, zerwania z pijaństwem oraz zaprzestania waśni rodzinnych i sąsiedzkich. Listy adresował także do osób żyjących w związkach niesakramentalnych. Proboszcz przypominał im o potrzebie pojednania się z Bogiem i uregulowania swojej sytuacji z Kościołem, oferując pomoc w zawarciu sakramentu małżeństwa. Niektórzy adresaci poczuli się dotknięci apelem proboszcza i złożyli skargę do władz komunistycznych, użalając się, iż część parafian zmusza do praktyk religijnych, innym zaś ich odmawia.

Po 18 latach pracy duszpasterskiej został - po przesłuchaniu w rzeszowskiej prokuraturze - 25 listopada 1963 roku aresztowany. Był więziony na zamku w Rzeszowie. W czasie pokazowego procesu, który odbył się 16-17 grudnia 1963 r. w Sądzie Wojewódzkim w Rzeszowie, zarzucono mu zmuszanie obywateli do praktyk i obrzędów religijnych czym złamał art. 3. „Dekretu o ochronie wolności sumienia i wyznania” z 5 sierpnia 1949 r. Został skazany na dwa i pół roku więzienia. Karę (pierwsze dwa miesiące) odbywał na zamku w Rzeszowie, a następnie w styczniu 1964 roku został przeniesiony do więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie.
Mimo próśb na rzecz jego uwolnienia i pogarszającego się stanu zdrowia, został po trzech miesiącach pobytu w więzieniu warunkowo zwolniony dopiero 29 lutego 1964 roku. Prokuratura i sąd, celowo opóźniając procedury odwoławcze oraz powołując się na fikcyjne przeszkody, odrzucały kolejne zażalenia, odmawiały pozwolenia na właściwe leczenie i przeprowadzenie wcześniej zaplanowanej operacji nowotworu. Wskutek tego, a także za sprawą znęcania się fizycznego i psychicznego, stan zdrowia więźnia gwałtownie się pogarszał. Skrajnie wyczerpany wrócił do Nowego Żmigrodu. Zmarł 21 sierpnia 1964 roku. Jego pogrzeb stał się wielką publiczną manifestacją wiary i sprzeciwu wobec działań władz komunistycznych.

Proces beatyfikacyjny rozpoczął się 27 czerwca 2000 roku. Papież Benedykt XVI zaliczył go w poczet błogosławionych, a zostało to uroczyście ogłoszone 19 czerwca 2005 r. przez prymasa Polski Józefa Glempa w Warszawie na zakończenie Krajowego Kongresu Eucharystycznego.
Sarkofag z relikwiami znajduje się w kościele świętych Piotra i Pawła w Nowym Żmigrodzie, będącym od 2011 roku sanktuarium błogosławionego Władysława Findysza. Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 23 sierpnia.
Władysław Findysz jest patronem Podkarpackiej Szkoły Wyższej w Jaśle oraz Szkoły Podstawowej w Nowym Żmigrodzie.