Spotkanie z Piotrem Hudymą w MBP w Jaśle

W piątek (22 października) w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle, w ramach cyklu "Rozmowy o regionie", odbył się wykład Piotra Hudymy "Akcja Pensjonat - czy historia wojenna Jasła jest intrygująca?".
Piotr Hudyma rozpoczął od objaśnienia terminu, czym jest historia regionalna i jak należy ją odczytywać w kontekście historii Polski, Europy, świata.

-Jasło jest moją małą ojczyzną, jest rajem moich lat dziecinnych - powiedział na wstępie.

Historia staje się bliższa jeśli dotyczy czegoś konkretnego. Często nawet nie zdając sobie sprawy, obcujemy z historią regionalną codziennie, kiedy mijamy np. elementy krajobrazu czy architektury, które skrywają w sobie pamięć przeszłości i ślady minionych wydarzeń. Zwolennicy kultury postmodernistycznej podkreślają znaczenie historii lokalnej. Ważna jest mikrohistoria, która poszerza możliwości poznawcze. Bardziej oczywiste stają się wówczas związki człowieka ze środowiskiem geograficzno-przyrodniczym i innymi ludźmi. W ten sposób lepiej zrozumiemy kontekst historyczny. Podał przykład Glorietki w Parku Miejskim, wybudowanej z okazji pobytu cesarza Franciszka Józefa, który uczestniczył w manewrach wojskowych.

-Ważne, aby pamiętać, że historia regionu jasielskiego rozciągnięta jest w czasie, a jego badania zawsze będą odnosić się do Jasła, w którym wszystko się organizowało. Warto znać specyfikę tego regionu - zaznaczył.

Pamiętać przy tym należy, że najpełniejszy rozkwit Jasła - przed drugą wojną światową - to II połowa XIX wieku, okres autonomii galicyjskiej. To czas, kiedy rozwija się gospodarka, przemysł naftowy, kolej i transport. W mieście znajdują się instytucje i urzędy państwowe a elity intelektualne kształcą się na europejskich uczelniach. Jasło, nazywane wówczas Wiedniem Północy, było ośrodkiem życia kulturalnego, gospodarczego, społecznego, mającym wielki wpływ na rozwój regionu. Piotr Hudyma mówił o specyfice Jasła i regionu w czasie II wojny światowej.

-Historia wojenna Jasła jest wyjątkowa - ocenił.
W Jaśle były urzędy, sąd i więzienie przez co miasto stało się centrum terroru hitlerowskiego, przeciw któremu były skierowane wszelkie akcje ruchu oporu jak np. odbicie więźniów w spektakularnej Akcji "Pensjonat" czy zdobycie broni i amunicji z niemieckiego magazynu w Akcji "Gamrat". Nigdzie też nie miało miejsca tak planowe i systematyczne niszczenie miasta. Starosta Walter Gentz podjął decyzję ograbienia a następnie zburzenia Jasła, w wyniku którego pozostało tylko 7% budynków.

-Macie cały wachlarz propozycji i form, które pozwalają poznać historię - zwrócił się do uczestników.

Polecił publikację Wiesława Hapa "Tej nocy spełnił się sen o wolności", fabularyzowany dokument krośnieńskiej Telewizji Obiektyw "Akcja Pensjonat" i autorski komiks "Akcja Pensjonat w 114 obrazkach, 21 portretach i niewielu słowach", które w swej formule z pewnością dotrą do młodego widza. Zachęcił do udziału w Jasielskim Marszu Wolności, który od 2013 r. odbywa się ku czci uczestników i ofiar akcji z 5/6 sierpnia 1943 r.
Wykładu wysłuchali uczniowie wraz z opiekunami z Zespołu Szkół Technicznych i Zespołu Szkół Usługowych i Spożywczych w Jaśle.