W tym roku - ze względu na epidemię koronawirusa - nie odbędzie się XIX Krempiańska Parada Historyczna w Świątkowej Wielkiej, z której dochód przeznaczany był na ratowanie zabytkowej cerkwi w tej miejscowości. Kwestowania nie zaprzestano - trwa zbiórka na stronie zrzutka.pl.
Fundacja im. Generała Pułaskiego reklamuje zbiórkę pod hasłem „Przywróć blask świątkowskiej perle”. - „Perła architektury drewnianej, zabytkowa cerkiew w Świątkowej Wielkiej (gm. Krempna, pow. jasielski, woj. podkarpackie) wymaga pilnej renowacji. Zebrane środki zostaną przeznaczone na konserwację XVII wiecznego ołtarza głównego, zniszczonego przez drewnojady. Wysokie koszty prac przekraczają możliwości finansowe mieszkańców małej górskiej wioski w Beskidzie Niskim” - czytamy na stronie zrzutka.pl.

Renowacja zabytkowej łemkowskiej cerkwi trwa od kilku lat. Największą imprezą charytatywną, wspierającą ratowanie zabytkowej świątyni, była Krempniańska Parada Historyczna. Jej pomysłodawcami byli Barbara i Dariusz Mielczarkowie, właściciele stadniny koni „Rumak” w Kotani. Były to widowiska historyczne przyciągające w połowie lipca do Świątkowej Wielkiej tysiące ludzi. Krempniańskie parady zapoczątkowały pokazy potyczki polskiej szlachty i Tatarów. Organizatorem imprez było Stowarzyszenie Miłośników Krempnej i Okolicy oraz Parafia Matki Bożej Niepokalanej w Desznicy.

-„Dzięki dotychczasowym staraniom wielu entuzjastów udało się wyremontować bryłę świątyni, przywrócić zewnętrzną kolorystykę, odnowić bogatą polichromię wnętrza oraz ołtarzyk boczny. Jednak zasadniczy element wystroju - ołtarz główny - wymaga gruntownej konserwacji. Zabytek ten jest zniszczony przez owady, a także przez nieumiejętne działania ludzkie. Nieznane są losy oryginalnej ikony znajdującej się w ołtarzu” - twierdzi Fundacja im. Generała Pułaskiego, która zajmuje się upamiętnianiem historii regionu, szczególnie działalności Kazimierza Pułaskiego i Konfederatów Barskich, a także działaniami na rzecz ochrony zabytków. Prowadzi również aktywność edukacyjną oraz kulturalną.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Świątkowej Wielkiej, to dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka z 1757 roku. Od 1986 roku jest rzymskokatolickim kościołem filialnym parafii Matki Bożej Niepokalanej w Desznicy. W 1985 r. cerkiew została wpisana na listę zabytków i włączona do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Pierwsza cerkiew w Świątkowej Wielkiej powstała przed 1581. Była to świątynia prawosławna, która zmieniła wyznanie razem z mieszkańcami wsi, po podpisaniu unii brzeskiej. Na jej miejscu w 1757 wzniesiono nową cerkiew. Według relacji mieszkańców pierwotnie znajdowała się ona nad potokiem Świerzówką, który wzbierał w czasie wzmożonych opadów deszczu, uniemożliwiając dostęp do budynku. W związku z tym mieszkańcy przenieśli cerkiew na miejsce przy głównej drodze wsi. W drugiej połowie XVIII wieku kontynuowano prace dekoracyjne w świątyni, wykonując polichromię, zaś w 1796 (według innej wersji - w wieku XIX) dostawiono wieżę nad przedsionkiem. W 1914 r. gont na dachu zamieniono na blachę.

W 1927 roku, w czasie tzw. schizmy tylawskiej większość mieszkańców wsi przyjęła prawosławie, jednak cerkiew pozostała w rękach greckokatolickiej mniejszości. W 1933 do cerkwi dobudowano zakrystię. Po Akcji „Wisła”świątynia została opuszczona. Do 1986 stała pusta, kilkakrotnie okradziona. Przed 1958 r. złodzieje wynieśli z niej dwa ikonostasy - starszy barokowy z XVII wieku, przechowywany na strychu budynku, oraz młodszy z pierwszej połowy XIX wieku, pełniący do 1947 r. funkcje liturgiczne. W 1959 w trakcie remontu wzmocniono i zaizolowano kamienną podmurówkę. W 1986 r. zdewastowana cerkiew została zaadaptowana na kościół rzymskokatolicki. W latach 1991-93 przeprowadzono konserwację polichromii wnętrza. Generalny remont bryły cerkwi wykonano w 2014 r.

Nikt jeszcze nie skomentował. Bądź pierwszy!

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. jaslo365.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.