Prezes zarządu Gminy Chrześcijańskiej im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie Zdzisław Senczak został laureatem Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów w kategorii działalność społeczna. Nagroda przyznawana jest przez Żydowski Instytut Historyczny.
Zdzisław Senczak, prezes zarządu stowarzyszenia Gmina Chrześcijańska im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie został laureatem Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów w kategorii działalność społeczna za 2019 rok. Żydowski Instytut Historyczny ogłosił laureatów w grudniu 2020 r.

- „Działacz społeczny pracujący na rzecz ochrony zabytków, popularyzator kultury i obyczajów żydowskich. Koordynował prace konserwacyjne zabytkowej kaplicy na cmentarzu w Nowym Żmigrodzie oraz renowację blisko 20 zabytkowych nagrobków. Działał również na rzecz remontów zabytkowych cmentarzy wojennych, na których spoczywają żołnierze polegli w czasie I wojny światowej, za co został odznaczony Austriackim Czarnym Krzyżem. W swojej działalności kładzie nacisk na tworzenie dialogu z mniejszościami narodowymi zamieszkującymi niegdyś teren Beskidu Niskiego i dorzecza górnej Wisłoki” - czytamy o Zdzisławie Senczaku na stronie internetowej Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Oprócz Zdzisława Senczaka, laureatką za 2019 rok w kategorii działalność artystyczna i naukowa została Natalia Romik - designerka, artystka i członkini SARP. Uzyskała tytuł doktora na Bartlett School of Architecture UCL za pracę „(Po)żydowska architektura nie-pamięci w dawnych sztetlach”. Jej działalność naukowa i artystyczna dotyczy architektury i pamięci. Tematy te podjęła m.in. w projektach: „Nomadyczne Archiwum Sztetla”, „Otwarte Studio Antyfaszystowskie”. W ramach pracowni Nizio Design (2007-2014) konsultantka designu wystawy stałej w POLIN – Galerii XIX w., współautorka rewitalizacji XVIII-wiecznej synagogi w Chmielniku. Designerka i kuratorka (wraz z Justyną Koszarską-Szulc) wystawy czasowej „Obcy w domu. Wokół Marca 1968” w POLIN. Członkini architektonicznego kolektywu SENNA, który zrealizował m.in. projekt wystawy stałej „Dom Pamięci Żydów Górnośląskich” w Gliwicach czy wystawę „Bejt Almin – Dom Wieczności”. Obecnie stypendystka programu Gerda Henkel Stiftun.

Ponadto jury postanowiło wyróżnić za całokształt twórczości Jacka Leociaka – literaturoznawcę, historyka literatury, profesora nauk humanistycznych, pracownika Instytutu Badań Literackich PAN oraz Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Profesor Jacek Leociak bada narracje ofiar, sprawców i świadków zbrodni Holokaustu, różne formy zapisu i reprezentacji doświadczenia ludobójstwa Żydów. Jest ekspertem z zakresu historii getta warszawskiego. Wraz z Barbarą Engelking pełni funkcję opiekuna naukowego galerii Zagłada w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Autor licznych publikacji, m.in. „Tekst wobec zagłady. O relacjach z getta warszawskiego”(Wrocław 1997), „Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście” (wyd. 1, Warszawa 2001, wyd. 2. Warszawa 2013, z Barbarą Engelking), „Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji” (Warszawa 2009), „Biografie ulic” (Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2018). Współautor (z Martą Janczewską) tomu „Archiwum Ringelbluma” (Antologia serii Biblioteki Narodowej).

W skład jury Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów wchodzą: Bogdan Białek, Agnieszka Olsten, dr Krzysztof Persak, dr Piotr Rypson, prof. dr hab. Marek Zaleski i prof. Paweł Śpiewak.

W 2001 roku Maria Hirszowicz, profesor socjologii pozostająca od 1969 r. na emigracji w Wielkiej Brytanii, ufundowała nagrodę za działalność i prace poświęcone problematyce żydowskiej w Polsce. Nagroda miała nosić imię jej zmarłego męża Łukasza Hirszowicza. Fundusz Nagrody Maria Hirszowicz powierzyła ówczesnemu dyrektorowi ŻIH, profesorowi Feliksowi Tychowi. Maria Hirszowicz zmarła w Paryżu w roku 2007. Dwa lata później przyznawanie nagrody zostało czasowo zawieszone. W 2014 roku Żydowski Instytut Historyczny wznowił przyznawanie Nagrody.

Patroni Nagrody


Łukasz („Gidon”) Hirszowicz, urodzony w Grodnie w 1920 r., tuż przed wojną wyjechał do Jerozolimy na studia na Uniwersytecie Hebrajskim. W 1948 r. powrócił do Polski. Pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, w Szkole Głównej Służby Zagranicznej, a od roku 1954 w Instytucie Historii PAN, gdzie uzyskał doktorat i habilitację. Specjalizował się w najnowszej historii Iranu i krajów arabskich. Najbardziej znaną jego książką była „Trzecia Rzesza i arabski Wschód” (Warszawa 1963). Był erudytą i poliglotą, a jego wiedza, dowcip, uczynność i charakter zjednały mu grono oddanych przyjaciół. W 1969 r., rok po nagonce antysemickiej Marca 1968, wraz z żoną opuścił Polskę. Łukasz Hirszowicz otrzymał stypendium naukowe w St. Antony`s College w Oxfordzie, później podjął pracę badawczą w London School of Economics and Political Science. W 1972 r. objął obowiązki redaktora naczelnego londyńskiego kwartalnika „Soviet Jewish Affairs” i pełnił je przez 20 lat, tworząc z tego czasopisma (w 1991 r. przemianowanego na „East European Jewish Affairs”) cenione w świecie naukowym i politycznym źródło informacji i opinii. Zmarł w Londynie w 1993 r.

Maria Bielińska-Hirszowicz, żona Łukasza, docent socjologii na Uniwersytecie Warszawskim. W 1968 r. usunięta z Uniwersytetu Warszawskiego wraz z Leszkiem Kołakowskim, Bronisławem Baczką, Zygmuntem Baumanem i innymi opozycyjnymi uczonymi. W Wielkiej Brytanii została wykładowcą socjologii na Uniwersytecie w Reading. Opublikowała m.in.: „The Bureaucratic Leviathan” (1980), „Coercion and Control in Communist Society” (1986), zaś w Polsce, dzięki odzyskanej wolności, ogłosiła „Pułapki zaangażowania: intelektualiści w służbie komunizmu” (Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001). W książce tej podjęła – wedle własnych słów – „próbę ponownego odczytania własnego ideologicznego życiorysu”.

Dom Hirszowiczów w Londynie był w latach 80. i 90. przystanią dla przyjeżdżających przyjaciół z Polski, związanych z demokratyczną opozycją. Z ich gościny przez wiele tygodni korzystali m.in. Jan Józef Lipski, Alina Brodzka, Jerzy Jedlicki.

Nikt jeszcze nie skomentował. Bądź pierwszy!

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. jaslo365.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.