Na cmentarzu żydowskim przy ul. Floriańskiej w Jaśle odbył się dzisiaj (17 sierpnia) późnym popołudniem IV Dzień Pamięci, poświęcony żydowskiej społeczności miasta w 79. rocznicę likwidacji getta w Jaśle.
Po raz czwarty Fundacja AntySchematy2 z Tarnowa oraz Magdalena Białek, od lat angażująca się w działalność związaną z zachowaniem pamięci o jasielskich Żydach oraz na rzecz pamięci o ofiarach Holokaustu, zorganizowali spotkanie wspomnieniowo - modlitewne na jasielskim kirkucie.
Magdalena Białek podkreśliła jak ważna jest pamięć o społeczności jasielskiej pochodzenia żydowskiego, nie tylko wspomnienie likwidacji getta i deportacji Żydów do obozu zagłady w Bełżcu w sierpniu 1942 roku, ale także o tych wszystkich jaślanach - ofiarach hitlerowskiego ludobójstwa, rozstrzeliwanych podczas II wojny światowej na żydowskim cmentarzu. Przypomniała, że społeczności polska i żydowska żyła obok siebie, współdziałała. Holokaust zburzył ten ład na zawsze.
W trakcie uroczystości kadisz odmówił Tomasz Grebner z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie
Uroczystość miała bardzo skromny charakter. Modlitwę za zmarłych - kadisz odmówił Tomasz Grebner z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie. Natomiast uczestnicy spotkania modlili się za spoczywających na cmentarzu słowami Modlitwy Pańskiej "Ojcze nasz" oraz odmówili "Wieczne odpoczywanie".
Zastępca burmistrza Jasła Elwira Musiałowicz - Czech, wicestarosta jasielski Stanisław Pankiewicz, dyrektor Muzeum Regionalnego w Jaśle Mariusz Świątek, prezes Fundacji AntySchematy2 z Tarnowa Tomasz Kocur złożyli wiązankę kwiatów i zapalili znicze. W chwili zadumy i refleksji oddali hołd wszystkim spoczywającym na tym cmentarzu.
Elwira Musiałowicz - Czech
- Małymi kroczkami, z roku na rok, doświadczamy, że pamięci o społeczności żydowskiej jest coraz więcej. Duża odpowiedzialność spoczywa na nauczycielach, którzy będą mówić o pamięci i przekazywać ją młodym ludziom. Jeżeli ludzie będą chcieli przekazywać, to pamięć będzie funkcjonowała. Należy ją pielęgnować - podkreślił twórca i prezes Fundacji AntySchematy2 z Tarnowa Tomasz Kocur. - Myślę, że wycieczki szkolne na cmentarz powinny się odbywać. Dla nauczycieli historii to duże wyzwanie - dodał.
W poprzednich latach zespół badawczy pod przewodnictwem prof. Leszka Hońdo z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, odkrył bardzo ciekawe rzeczy, odczytując inskrypcje z macew. Z niektórych napisów udało się odtworzyć wiele szczegółów z życia zmarłych Żydów, spoczywających na cmentarzu w Jaśle. Wszystkie macewy były wykonane przez tego samego kamieniarza na Podgórzu w Krakowie. O wielu jaślanach pochodzenia żydowskiego można znaleźć informacje w księdze pamięci spisanej w 1953 roku w Izraelu przez ocalałych Żydów.
W uroczystości wziął udział wicestarosta jasielski Stanisław Pankiewicz
Cmentarz żydowski w Jaśle został założony w XIX wieku. Jego dewastacja nastąpiła w okresie okupacji niemieckiej podczas drugiej wojny światowej. Na powierzchni 0,33 ha zachowało się około 100 nagrobków (najstarsze z 1903 roku). Macewy wykonano z marmuru, granitu i piaskowca. Zachowały się zdobienia oraz inskrypcje nagrobne w języku hebrajskim, polskim i niemieckim. Na nekropolii znajduje się także kwatera żołnierzy żydowskich poległych w armii austriackiej podczas I wojny światowej. Są tu też nieoznakowane zbiorowe mogiły około 200 jasielskich Żydów zamordowanych przez Niemców 11 września 1942 roku.
Z dostępnych źródeł wynika, że zagłada jasielskich Żydów podczas II wojny światowej nastąpiła między 14 a 17 sierpnia 1942 roku. Zostali wywiezieni z jasielskiego getta do obozu zagłady w Bełżcu. Daty te są umowne, wynikające ze wspomnień ocalałych z Holokaustu. Nie wiadomo też czy był to jeden transport, czy może dwa lub więcej do obozu zagłady.
Druga część uroczystości odbyła się przy ulicy Floriańskiej
Ponadto przed tablicą upamiętniającą żydowskich mieszkańców Jasła i okolicznych miejscowości wywiezionych do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu i tam zamordowanych, znajdującą się na frontonie budynku restauracji "U Schabińskiej" przy ul. Floriańskiej, wicestarosta Stanisław Pankiewicz oraz Magdalena Białek i Tomasz Kocur złożyli wiązankę kwiatów i zapalili znicze.
Organizatorami IV Dnia Pamięci byli Fundacja AntySchematy2 i Magdalena Białek.
Nikt jeszcze nie skomentował. Bądź pierwszy!