Biskup rzeszowski odwołał dyspensę

30 maja 2020 r. bp Jan Wątroba dekretem odwołał obowiązującą w diecezji rzeszowskiej dyspensę od obowiązku uczestnictwa w mszach św. w niedziele i inne święta nakazane. Odwołanie dyspensy będzie obowiązywać od 6 czerwca br.

"Zgodnie z wykładnią Katechizmu Kościoła Katolickiego obowiązkowi temu nie podlegają wierni, których usprawiedliwia poważna przyczyna natury fizycznej i moralnej (np. choroba, pielęgnacja niemowląt itp.) albo otrzymali dyspensę od ich własnego pasterza" - czytamy w dekrecie biskupa rzeszowskiego Jana Wątroby.

W związku z zagrożeniem koronawirusem biskup rzeszowski Jan Wątroba, stosownie do rekomendacji Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski, 13 marca 2020 r. udzielił dyspensy od obowiązku niedzielnego i świątecznego uczestnictwa w mszach świętych osobom w podeszłym wieku, osobom chorym lub mającym objawy infekcji, dzieciom i młodzieży szkolnej oraz dorosłym sprawującym nad nimi bezpośrednią opiekę, a także wszystkim wiernym, którzy czują obawę przed zakażeniem koronawirusem. Dyspensa ta obowiązywała do końca marca 2020 r.

Od 28 marca 2020 r., w związku ze zmianą przepisów rządowych (m.in. ograniczenie liczby uczestników nabożeństw do 5 osób), biskup rzeszowski udzielił dyspensy wszystkim diecezjanom oraz wiernym przebywającym na terytorium diecezji rzeszowskiej aż do odwołania.

27 maja 2020 r. abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, zachęcił biskupów do odwoływania ogólnych dyspens od uczestnictwa w niedzielnych mszach św. Zachęta ta miała związek z ogłoszoną 27 maja decyzją o zniesieniu limitu uczestników zgromadzeń religijnych w kościołach.

30 maja 2020 r. bp Jan Wątroba dekretem odwołał obowiązującą w diecezji rzeszowskiej dyspensę od obowiązku uczestnictwa w mszach św. w niedziele i inne święta nakazane. Odwołanie dyspensy będzie obowiązywać od 6 czerwca br.

W dekrecie biskup rzeszowski przypomniał, że zgodnie z Katechizmem Kościoła Katolickiego (nr 2181) obowiązkowi uczestnictwa w mszach św. nie podlegają wierni, których usprawiedliwia poważna przyczyna natury fizycznej lub moralnej.

Jak informuje ks. Tomasz Nowak, rzecznik prasowy Kurii Diecezjalnej w Rzeszowie, rozwijając tę myśl warto przypomnieć, że Kodeks Prawa Kanonicznego (kanon 1248 § 2) mówi o występowaniu niemożności uczestniczenia w mszy św. niedzielnej w dwóch wypadkach: z braku świętego szafarza oraz z innej poważnej przyczyny. Prawodawca posługuje się bardzo ogólnym sformułowaniem (z innej poważnej przyczyny) i nie wymienia, nawet przykładowo, tych przyczyn. Jan Paweł II w Liście Apostolskim „Dies Domini” pisze, że przyczyną usprawiedliwiającą nieobecność na mszy niedzielnej może być choroba, niesprawność lub inna ważna przyczyna (p. 54). Katechizm Kościoła Katolickiego wylicza, jako przykładowe, takie przyczyny, jak choroba i pielęgnacja niemowląt (nr 2181). W artykułach kanonistów i moralistów można znaleźć, obok wymienionych, także inne przykłady: ustawiczna opieka nad chorymi, niesienie pomocy w wypadkach i w klęskach żywiołowych, wykonywanie ciągłych zawodów, niemożliwość dostania się do kościoła z powodu znacznej odległości i braku środków lokomocji.

Ogólnie, brak precyzyjnych wskazań wiąże się z całym spektrum różnych sytuacji, które trudno przewidzieć, a które dla poszczególnych osób, w określonym czasie i miejscu mogą stać się poważną przyczyną. Tak też należy patrzeć na różne sytuacje związane ze stanem epidemii, stąd niektórzy biskupi nie udzieli dyspensy dla osób w podeszłym wieku, osób z objawami infekcji oraz osób, które czują obawę przed zarażeniem, jak zachęcał abp Stanisław Gądecki, uznając, iż w stanie epidemii mogą to być wystarczające przyczyny nieuczestniczenia w mszach św. niewymagające osobnej dyspensy.

Kodeks Prawa Kanonicznego tym, którzy nie mogą uczestniczyć w Eucharystii zaleca, aby uczestniczyli w liturgii słowa, gdy jest ona odprawiana w kościele parafialnym lub innym świętym miejscu (ten przypadek dotyczy najczęściej krajów misyjnych, gdzie fizycznie nie ma księży) albo poświęcali czas na modlitwę indywidualną w rodzinie lub w grupach rodzin. Wymienione sposoby nie są jednak z punktu widzenia prawnego obligatoryjne.

Z kolei wspomniany List Apostolski „Dies Domini” zachęca osoby, które nie mogą wziąć udziału w Eucharystii, do lektury Pisma św. i korzystania z transmisji, zaznaczając, że same w sobie transmisje nie pozwalają wypełnić obowiązku niedzielnego: „W wielu krajach telewizja i radio dają możliwość zjednoczenia się z celebracją eucharystyczną w tym samym momencie, gdy jest ona sprawowana w miejscach świętych. Tego rodzaju transmisje same w sobie nie pozwalają oczywiście wypełnić obowiązku niedzielnego, to bowiem wymaga udziału w zgromadzeniu braci, którzy spotykają się w określonym miejscu, z czym wiąże się też możliwość komunii eucharystycznej” (p. 54).