Postępujące zmiany klimatyczne, których skutki bardzo dotkliwie odczuwamy, przyczyniają się do występowania coraz częstszych susz, które znacząco wpływają na kondycję plonów. Dlatego tak istotne są wszelkie działania związane z zatrzymaniem jak największej ilości wody w glebie.
Jak pokazują analizy prowadzone przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, średnia obszarowa temperatura powietrza w czerwcu br. wyniosła 19,3°C i była o 2,5°C wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca. Na obszarach województw małopolskiego oraz podkarpackiego zanotowano średnią temperaturę w granicach od 18,2°C w rejonach podgórskich, do 19,7°C w północnych obszarach tychże województw. Warunki termiczne na wszystkich obszarach sklasyfikowano jako ekstremalnie ciepłe. Wg klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, czerwiec br. był drugim najcieplejszym czerwcem w XXI wieku.
Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza oraz klasyfikacja termiczna w czerwcu br. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski. Źródło: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Natomiast jeśli przyjrzymy się opadom atmosferycznym, wg analiz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w czerwcu w Polsce wyniosła 52,7 mm, co stanowiło 83,6% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Miniony czerwiec należy zaliczyć do miesięcy suchych (praktycznie w pobliżu granicy z klasą bardzo suchych).
Na obszarach większości powiatów z terenu województwa małopolskiego oraz podkarpackiego, od marca obserwuje się systematyczny spadek wilgotności gleby, która w lipcu br. wyniosła średnio 50% - 60% w warstwie gleby o głębokości 28-100 cm. W powiecie proszowickim w woj. małopolskim wyniosła zaledwie niecałe 40%. W północnych powiatach województwa podkarpackiego w czerwcu wilgotność gleby wynosiła jedynie 20% - 30% (głębokość 28-100 cm).
Wskaźnik wilgotności gleby 0-100% - województwo małopolskie - powiat proszowicki. Źródło: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Badania pokazują, że obniżenie wilgoci w glebie do 30-40%, wskazuje na deficyt wody w strefie korzeniowej roślin, co bezpośrednio wpływa na niezaspokojenie potrzeb wodnych roślin oraz zmniejszenie ich produkcji.
Dzięki prowadzonym analizom widzimy, że skala zjawiska suszy z roku na rok rośnie, dlatego warto wiedzieć w jaki sposób możemy poprawić retencję wody, a tym samym ograniczyć niekorzystny wpływ suszy na plonowanie.
Strategia Europejskiego Zielonego Ładu znacząco wpływa na działalność rolniczą. Swoje założenia opiera na przeciwdziałaniu postępującym zmianom klimatycznym, a także kompleksowemu podejściu do ochrony środowiska. Priorytetem Zielonego Ładu jest również zrównoważone rolnictwo, dlatego też rolnicy prowadzący swoje gospodarstwa zgodnie z obowiązującą strategią, powinni prowadzić działania oparte o zrównoważony rozwój, kierując się przede wszystkim ekologią na każdym etapie działalności.
Mając na uwadze coraz częściej występujące w Polsce susze, konieczne jest wprowadzenie zabiegów, które zwiększą pojemność wodną gleby oraz korzystnie wpłyną na retencję wody w glebie. Świetnym przykładem takiego działania jest wapnowanie gleb, które wykonywane regularnie skutecznie umożliwia zatrzymanie oraz magazynowanie wody w glebie. Wapnowanie zdecydowanie poprawia właściwości fizyczne gleby, zmieniając jej strukturę na gruzełkowatą, co sprawia, że zwiększa ona swoją zdolność retencyjną. Wapnowanie, to podstawowy zabieg agrotechniczny, o którym powinien pamiętać każdy rolnik chcący uzyskiwać wysokie plony w swoim gospodarstwie.
Przy wyborze wapna kierujmy się wielkością frakcji nawozu – im drobniejsza tym szybsza jego reaktywność (zdolność do rozpuszczania i wchodzenia w reakcje chemiczne związków wapnia pod wpływem wody), efektywność odkwaszenia gleby. Do zabiegu wapnowania jak najbardziej nadaje się wapno węglanowe - Gruntcal o zawartości CaCO3 min 96% (53% CaO). Frakcja tego wapna mieści się w przedziale do 0,08 mm, przez co szybko się rozpuszcza w roztworze glebowym, dając reaktywność na poziomie 100%. Ten certyfikowany nawóz jest naturalny i może być używany w uprawach ekologicznych. Jest również bezpieczny dla roślin i zwierząt.
poprawia właściwości fizyczne i chemiczne gleby oraz zmienia jej strukturę na gruzełkową, czyli najbardziej pożądaną dla większości uprawianych roślin,
zwiększa przyswajalność składników pokarmowych przez rośliny,
przy kwaśnym odczynie gleby nawet najlepsze nawożenie azotem, fosforem, czy obornikiem nie przyniesie rezultatów, ponieważ rośliny mniej efektywnie gospodarują składnikami odżywczymi, które pobierają z gleby,
poprawia możliwości magazynowania wody w glebie, zwiększa zdolność retencyjną, a tym samym korzystnie wpływa na system korzeniowy, umożliwiając roślinom przetrwanie suszy.
zwiększa odporność na procesy degeneracyjne, erozje oraz ubytek zawartości substancji organicznych,
w sposób bezpieczny reguluje pH gleby, które ma istotny wpływ na efektywne plonowanie roślin,
zapewnia optymalny poziom mikroelementów w roślinie, które zwiększają odporność na niekorzystne warunki środowiska,
niedostateczne zaopatrzenie gleby w wapń, skutkuje wymywaniem potasu i magnezu, co powoduje wyjałowienie ziemi,
wapnowanie reguluje aktywność enzymów, które odpowiadają za wzrost, rozwój i wydajne plonowanie roślin,
ułatwia roślinom pobieranie potasu, który wpływa na jakość produktów roślinnych, wzbogacając dietę żywieniową ludzi oraz zwierząt,
reguluje przyswajanie fosforu, który w glebach zakwaszonych tworzy nieprzyswajalne dla roślin sole żelaza i manganu,
ogranicza toksyczne oddziaływanie glinu, który hamuje wzrost korzeni roślin, negatywnie wpływa na transport wody i soli mineralnych do części nadziemnych roślin, powoduje mniejszą asymilację CO2 oraz hamuje pobieranie wapnia i magnezu,
